رسیدن به نیروانا با کمک راه هشتگانه اصیل بودایی

چهار حقیقت شریف رنج (رنج، خاستگاه رنج، توقف رنج، راه توقف رنج) اساس بودائیسم است و برنامه‌ای را برای رسیدگی به تمامی رنج‌­ها و وجه­‌های بشر فراهم می‌سازند. این حقایق بیان می­‌کنند که زندگی مملو از انواع گوناگون رنج است؛ رنج، سبب و هدفی (غایتی) دارد و ما زمانی به نیروانا (Nirvana) می‌­رسیم که این رنج‌ها را در خود به پایان برسانیم.

مسیر هشتگانه متعالی گام­هایی را تعیین می‌کند که ما باید برداریم تا در زندگی خود به نیروانا دست یابیم. چهار حقیقت شریف در تجربه بشری، بیماری‌ای را توصیف می­‌کند و راه اصیل هشتگانه نسخه‌­ای است که درمان آن را فراهم می‌­سازد. درک حقایق و عبور از این مسیر به آرامش و شادی الهی و مطلق در زندگی منجر خواهد شد.

آنچه به عنوان راه‌های کمال، نیروانا و یگانگی در دسترس ماست، فرمول قطعی نمی‌باشد. گرچه بسیاری از این دستورالعمل‌ها از دوران کهن به ما رسیده اما معتقدم این راه‌ها، تنها ما را در مسیر درست الهی شدن قرار می‌دهد و پیش‌نیازهای کمال درونیمان را فراهم می‌کند اما هر فرد، بنا به خصوصیات و شرایط خود، باید در تجربه‌های بشری خود به سمت پاک شدن و یگانگی حرکت کند.

بیداری روحی، فرمول یکتایی ندارد و هر فرد رهرو باید به کمک گرفتن همیشگی از این راهها، وارد میدان مبارزه با نفس خود شود و بخشی از این مبارزه، نه در دل کوه و گوشه‌نشینی، بلکه در دل جمعیت و در کنار مردم رخ خواهد داد.

• تاریخ انتشار مقاله: ۱۷ شهریور ۱۳۹۹
• تاریخ اولین ویرایش: ۱۲ تیر ۱۴۰۲

خلاصه نیرونا و راه اصیل هشتگانه

نیروانا در لغت به معنی «به کمال و سلوک رسیدن» است. یعنی به یگانگی با خود، خدا و جهان هستی برسیم. شادی و عشق عمیق و الهی را تجربه کرده و آن را در جهان بسط دهیم.

راه اصیل هشتگانه از مبانی اصلی آموزه‌های بودایی است. این راه به باور بوداییان، راه رها شدن از رنج‌های بشری و رسیدن به بیداری معنوی می‌باشد.

راه اصیل هشتگانه، نسخهٔ تجویزی بودا برای درمان رنج‌هایی است که همه انسانها به آن دچار هستند و به سه گروه دسته‌‌بندی می‌شوند:

• اخلاق‌مندی
• تمرکز روانی
• بینش

این سه مفهوم، هستهٔ تمرین‌های روحانی بوداگرایی را می‌سازند.

هشت جزء این راه که در این سه دسته قرار می‌گیرند عبارت‌اند از:

• دیدگاه درست
• نیت درست
• گفتار درست
• کردار درست
• معاش درست
• کوشش درست
• اندیشه درست
• تمرکز درست

در ادامه با این هشت جزء و سه دسته آنها آشنا می‌شویم.

بینش

بخش آخر راه هشت‌گانه رسیدن به نیروانا یعنی جهان‌بینی درست و پندار درست، تشکیل‌دهندهٔ بینش است. رسیدن به بینش یا به عبارتی حکمت اعلاء، در بوداگرایی به معنی یافتن دسترسی مستقیم به واقعیت نهفته در پشت چیزها و دستیبای به بینشی فراسوی هرگونه شناخت می‌باشد.

این گام پس از گام‌های درست‌کاری و یکدلگی می‌آید و نتیجهٔ یک کاوش درونی ویژهٔ بودایی است. جهان‌بینی درست، همان درک کامل چهار حقیقت شریف بودایی و پندار درست، همان مهرورزی و عشق است که ذهن را از شهوت، بدخواهی و ددمنشی پالایش می‌کند. این‌ها راه را برای رسیدن به بینش فراشناخت هموار می‌سازند.

اخلاق‌‌مندی

اخلاق‌مندی که در راه هشت‌گانه به گونهٔ گفتار درست، کردار درست و معاش درست آمده، دستورهایی اخلاقی مانند خودداری از کشتن و دروغگویی و امثال آنها را در بر می‌گیرد.

تمرکز روانی

مفهوم دوم راه هشت‌گانه یعنی کار کردن بر روی تمرکز و مراقبه معنوی است که سه بخش کوشش درست، توجه درست و تمرکز درست را در بر می‌گیرد. در این مرحله تمرکز شدیدی دست می‌دهد که در آن اندیشنده، با موضوع اندیشه یکی می‌شود.

این پدیده، شهود و رسیدن به فراشناخت نیست، بلکه یک پدیدهٔ روانی است. این‌کار از راه یوگا و مدیتیشن انجام می‌گیرد. بوداگرایی همانند دیگر کیش‌های هندی، ذهن را ابزار بنیادین رهایی می‌داند و بر ورزیدگی درست ذهن تأکید می‌کند.

هدف کوشش درست، یکپارچگی ذهنی و جلوگیری از پراکندگی اندیشه است. توجه درست، باعث آگاهی از احساسات و آگاهی از کنش‌های بدن و ذهن می‌شود. این تمرینات سرانجام ما را به تمرکز درست می‌رساند که رسیدن به حالات گوناگون آگاهی‌های خلسه‌آمیز در حین درون‌پویی (مراقبه) است و با آزمودن خشنودی بزرگی همراه است. رسیدن به این حالات را درون‌نگری (دیانا) می‌نامند.

خلاصه راه‌های رسیدن به نیروانا در جدول زیر ارائه شده. برای مشاهده سایز بزرگتر تصویر، روی آن کلیک کنید.

دنبال کردن مسیر هشتگانه نیروانا

در ادامه، راهکارهایی را برای اجرای این مسیر هشتگانه در زندگی بیان می‌کنیم.

به شکل منظم مراقبه کنیم.

مراقبه (مدیتیشن) کلید تغییر چگونگی کارکرد ذهن ما است و به ما اجازه خواهد داد تا مسیر خود را به سوی نیروانا طی کنیم. مراقبه باید بخشی از زندگی هر روزه ما باشد.

فواید مدیتیشن برای سلامت روان و حتی سلامت جسم اثبات شده و اگر ما بخواهیم، می‌توانیم این مراقبه‌ها را به سمت و سوی معنوی، عشق الهی و نیروانا جهت بدهیم.

در حالیکه باید یاد بگیریم خودمان به تنهایی مراقبه کنیم، یک معلم معنوی می­‌تواند در راهنمایی ما و بکارگیری روش­های مناسب کمک کند. ما می‌­توانیم به تنهایی مراقبه کنیم، اما مراقبه با دیگر افراد و تحت راهنمایی یک معلم مخصوصاً در شروع کار می‌تواند نتیجه بهتری داشته باشد (اگر به مربی مدیتیشن صاحب شرایط دسترسی نداریم می‌توان با استفاده از کتابهای معتبر از نویسندگان شناخته شده جهانی برای این امر کمک گرفت).

ما بدون مراقبه نمی‌­توانیم از این مسیر عبور کنیم. مراقبه به ما کمک خواهد کرد تا خود و جهان را بهتر درک کنیم.

نگاهی درست داشته باشیم.

تعلیمات بودائیسم (یعنی چهار حقیقت شریف) لنزی هستند که ما از طریق آن به دنیا می‌­نگریم. اگر ما قادر به پذیرش تعلیمات نیستیم، قادر به دنبال کردن دیگر گام­ها در این مسیر نیز نخواهیم بود.

نگرش درست و درک درست، زیربنای مسیر نیروانا است. جهان را به همان شکلی که در حقیقت است و نه آنچه ما دوست داریم باشد نظاره کنیم. درک حقیقت را بصورت کامل و از طریق یک لنز بی‌­غرض جستجو ­کنیم. این هدف نیاز دارد تا ما تجربه کنیم، مطالعه کنیم و یاد بگیریم.

چهار حقیقت شریف پایه و اساس درک درست هستند. ما باید باور داشته باشیم که آن حقایق، چیزها را چنانچه واقعاً و در ذات هستند توصیف می­‌کند.
هیچ چیزی کامل و دائمی نیست. در مورد موقعیت­‌ها نقادانه فکر کنیم بجای آنکه احساسات، تمایلات و نگرانی­‌های خویش را به فکر و قضاوت و نگاه خود وارد کنیم.

نیات خوب داشته باشیم.

خود را به بهبود اخلاقی متعهد کنیم که در مسیر سیستم اعتقادیمان قرار دارد. چنان عمل کنیم که گویی تمام زندگی عادلانه است و لیاقت این را دارد تا با شفقت و عشق با آن برخورد شود.

این دیدگاه برای خود ما و برای دیگران صدق می‌­کند. افکاری که خودخواه، خشن و از روی نفرت هستند را رد کنیم. عشق و مبارزه منفی (آشتی‌گری) باید قانون ما باشد.

برای تمام موجودات زنده (گیاهان، حیوانات و انسان­‌ها) علیرغم وضعیت آنها درود بفرستیم. برای مثال، ما به فردی غنی و شخصی فقیر با یک احترام برخورد خواهیم کرد. نسبت به افرادی با تمام پیشینه­‌ها، گروه­‌های سنی، نژادها، قومیت، گروه‌­های اقتصادی باید بصورتی برابر برخورد شود و همان محبتی را که به یک بچه گربه داریم، به تمام حیوانات، حشرات و مخلوقات جاندار خدا داشته باشیم.

با کلمات صحیح صحبت کنیم.

سومین گام در مسیر رسیدن به نیروانا گفتار مناسب است. هنگامی که گفتار صحیح را تمرین می‌­کنیم دروغ نمی­‌گوییم، تهمت نمی­‌زنیم، شایعه نمی‌سازیم یا به تندی صحبت نمی‌کنیم (در مورد دروغ نگفتن، مقاله چطور با خود صادق باشیم، راست بگوییم و از دروغگویی خودداری کنیم؟ را بخوانید).

در عوض با کلمات مهربان و صادق صحبت می­‌کنیم. کلمات ما باید دیگران را تصدیق کرده، سر شوق آورد و الهام بخش آنان باشد. شکی نیست در اینجا منظور تملق یا تعریف نا به جا نیست بلکه بیان واقعیت‌های نیک هر فرد، حقایق نیک زندگی و انسان الهی است.

دانستن اینکه چه موقع سکوت کنیم و کلمات خود را پیش خود نگاه داریم نیز مهم است.

داشتن گفتار مناسب چیزی است که ما باید هر روز تمرین ­کنیم.

اعمال صحیح داشته باشیم.

اعمال ما از آنچه در قلب و در ذهن ما است به بیرون جاری می‌شود. با خود و دیگران به خوبی رفتار کنیم. زندگی‌ها را نابود نکرده یا ندزدیم. یک زندگی آرامش‌بخش را زندگی کنیم و به دیگران نیز کمک کنیم یک زندگی پر آرامش را زندگی کنند.

وقتی با دیگر افراد سر و کار داریم صادق باشیم. برای مثال، برای پیشی گرفتن یا بدست آوردن چیزی که می‌خواهیم حیله نمی‌­زنیم و دروغ نمی‌گوییم.

حضور و اعمال ما باید مثبت بوده و زندگی­‌های دیگر افراد و جامعه را بهبود بخشند.

وسیله معاش صحیح را انتخاب کنیم.

حرف‌ه­ایی را انتخاب کنیم که با باورهای ما در توافق است. شغلی را نگیریم که به دیگران آسیب می­‌رساند (مانند کشتن حیوانات) کارهایی با سود نامشروع، کارهایی که به تبعیض و نابرابری دامن می‌زند، کارهایی که جان و مال مردم را به خطر می‌اندازد و … هر حرفه­‌ای که انتخاب می‌کنیم، باید با بدون نقص و کامل، آن را انجام دهیم.

برای مثال، اگر در حوزه فروش کار می‌­کنیم، از اغوا و دروغ­ برای وادار ساختن دیگران جهت خرید محصولات خود استفاده نکنیم.

تلاشی صحیح را پیش بگیریم.

به کارگیری تلاشی صحیح برای هر آنچه انجام می‌­دهیم به موفقیت درونی و بیرونی منجر خواهد شد. ذهن خود را از افکار منفی خلاص کرده و بر تفکر مثبت تمرکز کنیم. برای هر آنچه در زندگی روزمره انجام می‌­دهیم (مدرسه، شغل، دوستی­‌ها، سرگرمی‌­ها و غیره) اشتیاق داشته باشیم.

ما باید بطور پیوسته داشتن افکار مثبت را تمرین کنیم زیرا این تفکرات بصورت طبیعی به ذهن ما نخواهد آمد. این امر ذهن ما را برای به کار بستن آگاهی معنوی آماده خواهد ساخت. چهار اصل تلاش صحیح عبارتند از:

1. از طغیان حالات شر و ناپاک (امیال نفسانی، خصومت، نگرانی، شک، بی‌قراری) اجتناب کنیم.
2. از حالات شر و ناپاک که از قبل در ما طغیان کرده است بوسیله مواجه شدن با افکار خوب، با تغییر جهت توجه خود به چیزی دیگر، یا مقابله با افکار و بررسی منبع پیدایش افکار خلاص شویم.
3. حالات خوب و سالم در خود ایجاد کنیم.
4. حالات خوب و سالم را در خود حفظ کرده و تقویت کنیم.

تمرین ذهن‌آگاهی (Mindfulness) انجام دهیم.

ذهن‌آگاهی یا بهوشیاری را می‌توان آگاهی کامل نسبت به آنچه در لحظه رخ می‌دهد دانست. اگر راه می‌رویم بدانیم راه می‌رویم، نسبت به قدم‌هایمان، مسیرمان و آنچه در اطرافمان رخ می‌دهد آگاه و هوشیار باشیم. به عبارت دیگر، ذهن ما نسبت به خود، بدن و اطراف آگاهی کامل داشته و بیدار و هوشیار است.

ذهن‌آگاهی به ما اجازه می­‌دهد تا واقعیت را ببینیم و چیزها را چنانچه واقعاً هستند مشاهده کنیم. چهار زیربنای ذهن‌آگاهی عبارتست از:

• مراقبت از بدن
• احساسات
• حالت ذهن
• پدیده ­ها

وقتی ما ذهن‌آگاه هستیم، در لحظه اکنون زندگی می­‌کنیم و پذیرای تمام تجربه هستیم. ما بر وضعیت حاضر خود تمرکز داریم نه بر آینده یا گذشته. مراقب بدن خود، احساسات خود، افکار خود، ایده‌های خود و هر آنچه در حول خود باشیم.

زندگی در لحظه حاضر، ما را از میل به آینده و گذشته می‌­رهاند.
ذهن‌آگاهی همچنین به معنی مراقب احساسات، عواطف و بدن دیگر افراد بودن نیز هست.

ذهن خود را متمرکز کنیم.

تمرکز صحیح عبارتست از توانایی متمرکز ساختن ذهن خود بر یک موضوع منحصر بفرد به طوریکه با عوامل خارجی منحرف نشود. عبور از میان دیگر بخش‌­های این مسیر به ما اجازه خواهد داد تمرکز کنیم.

ذهن ما مترکز خواهد بود و با استرس و اضطراب پر نخواهد ماند. ما یک رابطه خوب را با خود و دنیا خواهید داشت. تمرکز صحیح به ما اجازه می‌ دهد هر چیز را به وضوح و چنانچه در حقیقت هست ببینیم.

تمرکز مشابه ذهن‌آگاهی است. با اینحال، هنگامی که تمرکز می‌کنیم از تمام دیگر حواس و احساسات آگاه نیستیم. برای مثال، اگر بر روی یک عملی تمرکز داریم، تنها بر روی انجام همان عمل تمرکز داریم. اگر در طول عمل، ذهن‌آگاهی را به کار می­‌بستیم، متوجه می‌­شدیم برای انجام آن عمل چه احساسی داریم، چطور افراد اطراف ما عمل می‌­کنند، یا چطور در طول انجام آن عمل نشسته‌­اید و …

رسیدن به نیروانا در زندگی روزانه

به کار بستن عطوفت

ذر اینجا منظور از عطوفت، عشق غیر رمانتیک (غیر شاعرانه)، مهربانی، و رفاقت است. احساسی است که از قلب ما می‌آید و باید تحصیل و تمرین (به کار بسته) شود. این عطوفت معمولا در پنج گام تمرین می­‌شود. اگر ما مبتدی هستیم، سعی کنیم برای پنج دقیقه در هر مرحله باقی بمانیم.

• مرحله ۱: عطوفت را نسبت به خود احساس کنیم. بر روی احساس آرامش، آسودگی خاطر، قدرت و اعتماد به نفس تمرکز کنیم. می‌توانیم عبارت “باشد که خوب و شاد باشم” را با خود تکرار کنیم.
• مرحله ۲: در مورد یک دوست و تمام چیزهایی که در مورد ایشان دوست داریم فکر کنیم. این عبارت را تکرار کنیم: “باشد که خوب باشند، باشد که شاد باشند”.
• مرحله ۳: در مورد شخصی که نسبت به حس خنثی داریم فکر کنیم. ما نه آنها را دوست داریم و نه دوست نداریم. انسانیت آن فرد را در نظر بگیریم و احساسات خود از عطوفت را به آن فرد بسط دهیم.
• مرحله ۴: در مورد شخصی که اصلا او را دوست نداریم فکر کنیم. بجای فکر کردن در مورد آنکه چرا او را دوست نداریم و نسبت به او افکار تنفرآمیز داریم، احساسات عطوفت خود را برای آنها بفرستیم.
• مرحله ۵: در آخرین گام، در مورد در مورد تک تک افراد از جمله خودتان فکر کنیم. عطوفت را برای آن افراد، شهر خود، همسایگی خود، کشور خود و کل دنیا ارسال کنیم.

به کار بستن ذهن‌آگاهی مربوط به تنفس

مراقبه، ذهن پریشان و روان آشفته بشر امروزی را مهیای بذر نیروانا می‌کند. مراقبه همچون پالایشی درونی‌ست که ما را به خود نزدیکتر کرده و آماده می‌کند تا به سمت هدف متعالی یگانگی پیش رویم.

این نوع از مراقبه به ما خواهد آموخت تا تمرکز کرده و افکار خود را متمرکز کنیم. از طریق این مراقبه می‌­توانیم به کار بستن ذهن‌آگاهی، تمدد اعصاب و خلاص کردن خود از اضطراب را یاد بگیریم.

یک حالت نشستن پیدا کنیم که برای ما راحت است. لازم است تا ستون فقرات ما در آرامش و صاف باشد. شانه­‌های ما باید در آرامش بوده و اندکی به پشت و پایین چرخیده باشد.

دستان خود را روی یک کوسن یا ران خود تکیه دهیم. به محض آنکه وضعیت قرارگیری مناسب خود را بدست آوردیم، پشت سر گذاشتن مراحل مختلف را آغاز کنیم. هر مرحله باید برای حداقل ۵ دقیقه طول بکشد:

• مرحله ۱: پس از هر تنفس درونی بشماریم (نفس به داخل، نفس به بیرون (دم و بازدم)، ۱ دم، بازدم ۲، دم و بازدم و …) تا اینکه به ۱۰ برسید. به محض آنکه به ۱۰ رسیدیم از ابتدا شروع کنیم. بر روی حس (تأثیر) دم و بازدم خود تمرکز کنیم. ذهن ما منحرف خواهد شد. تنها افکار خود را بر روی تنفس خود بازگردانید.
• مرحله ۲: به تنفس در چرخه ده‌تایی ادامه دهیم، اما این بار پیش از دم شمارش را انجام دهیم (مثلا، ۱، دم، بازدم، ۲، دم، بازدم، ۳، و غیره). بر روی حس‌­های خود وقتی دم را انجام می‌­دهیم تمرکز کنیم.
• مرحله ۳: بدون شمردن دم و بازدم کنیم. سعی کنیم تنفس خود را مانند یک فرآیند پیوسته ببینیم به جای آنکه آن را فقط نفسی به داخل و نفسی به بیرون ببینیم.
• مرحله ۴: حال تمرکز ما باید بر حس­هایی از نفس ما چنانچه به بدن ما وارد و از آن خارج می‌­شود باشد. این شاید نفس ما باشد که از مجاری بینی ما یا لب بالایی ما عبور می‌­کند.

تصدیق و متعالی ساختن دیگران

هدف نهایی ما از بودائیسم دست‌یابی به صلح درونی است و سپس به اشتراک گذاشتن تجربه خود با دیگر افراد. رسیدن به نیروانا تنها به سود ما نیست، بلکه برای جهان نیز سودمند می‌باشد.

برای ما مهم است تا منبعی از تشویق و حمایت برای دیگران باشیم. این امر به سادگی به آغوش کشیدن فردی است که احساس ناراحتی دارد. اگر شخصی برای ما مهم است یا کار خوبی برای ما انجام می­‌دهد، اجازه دهیم این فرد بداند ما چه احساسی نسبت به او و کارش داریم. اجازه دهیم افراد بدانند که ما بخاطر آنها سپاسگزار هستیم و از آنها قدردانی می‌­کنیم. اگر شخصی روز بدی دارد، گوشی شنوا به آنها بدهیم.

شفقت (همدردی) با دیگران

شادی ما مستقیماً به شادی دیگر افراد مرتبط است. نشان دادن شفقت، شادی را برای همگان ترویج می‌­دهد. ما به روش­های زیادی می‌­توانیم شفقت را تمرین کرده و به کار بگیریم:

• هنگامی که با دوستان و خانواده وقت می‌گذرانیم تلفن همراه خود را کنار بگذاریم.
• هنگامی که شخصی با ما صحبت می‌­کند ارتباط چشمی برقرار کرده و بدون ایجاد اخلال گوش کنیم.
• در جامعه داوطلب کارهای خیر شویم.
• برای دیگران درب را باز کنیم (هر کار ساده و کوچکی می‌تواند تاثیری بزرگ برای دیگران به جا بگذارد).
• در مقابل مردم همدل باشیم. برای مثال، اگر شخصی ناراحت است، به ناراحتی‌اش توجه کرده و برای درک علت ناراحتی او تلاش کنیم. از او بپرسیم چه کاری بعنوان کمک از ما بر می‌­آید. به احساسات آنها گوش داده و نسبت به آن نگرانی نشان دهیم و در نهایت، در صورت توان برای رفع مشکل و ناراحتی آنها اقدام کنیم.

آگاه بودن در لحظه (ذهن‌آگاه باشیم)

رسیدن به نیروانا یعنی دست یافتن به آگاهی متعالی. این آگاهی در هر لحظه بر وجود ما حضور دارد و ما خود را با آن آگاهی یگانه می‌بینیم.

هنگامی که ذهن‌آگاهی را تمرین می‌­کنیم، به اینکه در لحظه حال چطور فکر و احساس می‌­کنیم توجه نشان می‌دهیم. ذهن‌آگاهی تنها برای مراقبه نیست بلکه برای زندگی هر روزه ما نیز هست.

برای مثال، می‌­توانیم همچنان که غذا می‌­خوریم، دوش می‌گیریم یا در صبح لباس می‌­پوشیم نیز ذهن‌آگاه باشیم. با انتخاب یک فعالیت شروع کنیم و سپس همچنان که آن را انجام می‌­دهیم بر احساس­اتی در بدن و تنفس خود تمرکز کنیم.

• اگر می­ خواهیم در حین غذا خوردن ذهن‌آگاه باشیم، بر مزه، بافت و بوی غذا همچنان که آن را میل می‌کنیم تمرکز کنیم.
• همچنان که ظروف را می­‌شوییم، به دمای آب، اینکه دستان ما همچنان که ظروف را تمیز می­‌کنند چه حسی دارند و اینکه وقتی ظروف را آبکشی می‌­کنیم، آب چه حسی دارد توجه کنیم.
• همچنان که در صبح لباس می‌پوشیم بجای گوش دادن به موزیک یا تلوزیون، در سکوت آماده شویم. توجه کنیم چه احساسی داریم. هنگامی که بیدار شدیم خسته بودیم یا بخوبی استراحت کردیم؟ هنگامی که لباس بر تن می­‌کنیم یا دوش می‌­گیریم بدن ما چه احساسی دارد؟

پیمودن چهار حقیقت

رنج را بشناسید.

بودا رنج را متفاوت با آنچه ما معمولاً در مورد آن فکر می‌کنیم توصیف می‌کند. رنج گریزناپذیر است و بخشی از زندگی است. Dukkha حقیقتی است که تماماً رنج است.

رنج عموماً پیش­تر چیزهایی نظیر بیماری، پا به سن گذاشتن، تصادفات و درد فیزیکی و عاطفی را توصیف می­‌کند. با این وجود، بودا امیال را (بویژه امیال محقق نشده) و کند و کاوهای درونی را نیز بعنوان رنج در نظر می­‌گیرد.

این دو چیز ریشه­‌های رنج در نظر گرفته شدند زیرا انسان­ها بندرت خشنود یا راضی می‌شوند. به محض آنکه میلی برآورده شد، میلی دیگر ایجاد می­‌شود و این یک چرخه ناپسند است.

نمی‌توان وقتی همچنان دل در گرو خواسته‌ها و امیال دنیوی داریم، به سمت متعالی شدن، کمال و نیروانا حرکت کنیم. ما باید از رنج‌های کوچک مادی رها شویم تا روح ما به شادی مطلق الهی دست پیدا کند.

رنج به این معنی “آنچه که تحمل آن سخت است” می‌باشد. رنج طیف بزرگی دارد و در بردارنده چیزهایی است که بزرگ و کوچک هستند.

علت رنج را مشخص کنید.

میل و جهل ریشه رنج هستند. امیال تحقق‌نیافته بدترین نوع رنج هستند. برای مثال، اگر ما بیمار هستیم، رنج می‌­بریم. در حالیکه بیمار هستیم، میل ما خوب شدن است (در این باره می‌توانید مقاله ۱۳ دلیل برای آزمایش‌های الهی: چرا خدا به ما درد و رنج می‌بخشد؟ را مطالعه کنید).

میل برآورده نشده ما در جهت خوب شدن، بالاترین شکل رنج نسبت به فقط بیمار بودن است. هر زمان ما چیزی، فرصتی، شخصی، یا دست‌یافتنی‌ای که نمی‌­توانیم داشته باشیم را طلب می‌­کنیم، رنج می‌­بریم.

• تنها چیزهای قطعی در زندگی، پا به سن گذاشتن، بیماری و مرگ هستند.
• امیال ما هیچگاه ارضا نخواهند شد. به محض آنکه چیزی را که می‌خواهیم بدست آوریم، شروع خواهیم کرد به میل برای چیزی دیگر. کند و کاوهای مداوم ما را از دستیابی به شادی حقیقی باز می­‌دارند.

رنج را در زندگی خود خاتمه دهیم.

هر یک از چهار حقیقت یک گام در مسیر است. اگر همه چیز رنج است و از امیال ما رنج بر می‌­آید، پس تنها راه پایان دادن به رنج، نداشتن هیچ میل دیگری است. ما باید بر این باور باشیم که مجبور به رنج کشیدن نیستیم و اینکه توانایی متوقف ساختن رنج در زندگی خود را داریم.

برای پایان دادن به زنج در زندگی خود، باید درک خود را تغییر داده و بیاموزیم تا امیال خود را کنترل کنیم.

کنترل کردن امیال و کند و کاوها به ما اجازه خواهند داد تا با آزادی و خشنودی (اقناع) زندگی کنیم.

به خاتمه رنج در زندگی خود دست پیدا کنیم.

با سفر در مسیر هشتگانه اصیل نیروانا می‌­توان به پایان رنج نائل شد.  مسیر ما به سوی نیروانا می‌­تواند با سه ایده جمع‌بندی شوند:

• اول: ما باید ذهنیت و نیات درست داشته باشیم.
• دوم: ما باید نیات خوب خود را در زندگی روزمره خود زندگی کنیم.
• سوم: ما باید واقعیت حقیقی را درک کرده و باورهای صحیحی در مورد همه چیز داشته باشیم.

مسیر هشتگانه را می‌­توان به سه دسته تقسیم کرد: خرد (دیدگاه درست، نیت درست)، سلوک اخلاقی (گفتار درست، عمل درست، معیشت درست)، و پرورش روحی (تلاش درست، ذهن‌آگاهی درست، تمرکز درست).
این مسیر دستورالعمل­هایی را برای چگونه زندگی کردن در زندگی هر روزه ما ارائه می‌کند.

سخن پایانی

رسیدن به نیروانا و کمال معنوی، یک فرمول و طریق مشخصی ندارد که بتوان ادعا کرد می‌توان از آن به عنوان نسخه‌ای برای تمام انسان‌ها استفاده کرد. طریق کمال هر فرد متفاوت است و آموزه‌های عارفان و قدیسان و پیامبران فقط می‌تواند ما را در مسیر درست قرار دهد یا از انحراف باز دارد.

آنچه در این مقاله گفته شد، چکیده‌ای روش‌ها، نکات و آموزه‌های عرفان شرقی بود که همچون قطره‌ای از دریای بی‌پایان و زلال یگانگی، نه می‌تواند عطش شما را برطرف کند و نه شما را از منشاء خود (دریا) دور کند؛ باید قطره‌قطره از دانش الهی را در خود جمع کنیم تا روزی که ما هم دریا شویم…

---